Een kWh‑meter is onmisbaar in elke elektrische installatie. Of je nu inzicht wilt in je energieverbruik, kosten wilt besparen of de opbrengst van zonnepanelen wilt monitoren: met een kWh‑meter meet je verbruik én opwek betrouwbaar. In dit artikel leggen we uit wat een kWh‑meter is, hoe je ‘m correct afleest en welke meter geschikt is voor woningen, bedrijven en PV‑installaties.
Wat is een kWh-meter?
Een kWh‑meter (kilowattuurmeter) registreert hoeveel elektrische energie er wordt verbruikt of opgewekt over een periode.
- 1 kWh = 1000 watt die 1 uur zijn verbruikt
- De meter telt deze eenheden op tot een totaalstand
- Zo krijg je inzicht in verbruik, kosten en rendement
kWh‑meter vs. energiemeter: het verschil
De termen worden vaak door elkaar gebruikt, toch is er een nuance:
- Slimme meter van de netbeheerder: meet het totale verbruik van de hoofdaansluiting en stuurt data door naar de energieleverancier
- kWh‑meter: meet gericht het verbruik of de opbrengst van een specifieke groep, machine of installatie
Praktische voorbeelden: aparte kWh‑meters voor zonnepanelen, laadpaal, warmtepomp, of per afdeling/huurunit voor interne verrekening.
Hoe werkt een kWh-meter?
De meter meet continu het vermogen dat door de installatie stroomt. Vermogen = spanning (V) × stroom (A) = watt (W). Over tijd telt de meter dit op tot kWh.
Hoofdtypen kWh‑meters:
- Mechanische meters:
- Met ronddraaiende aluminium schijf en analoge teller
- Robuust, maar beperkte extra informatie - Digitale meters:
- Duidelijk display met kWh, spanning (V), stroom (A), soms ook vermogen (kW) en power factor
- Extra functies mogelijk: datalogging, Modbus‑communicatie, pulsuitgang
Let op: deze digitale kWh-meters zijn niet hetzelfde als de slimme meters van de netbeheerder. Waar de slimme meter het totale verbruik van een aansluiting registreert en data doorstuurt naar de energieleverancier, worden digitale kWh-meters gebruikt om sub-metingen binnen je eigen installatie te meten.
kWh‑meter correct aflezen
Het aflezen is afhankelijk van het type meter:
- Bij een mechanische meter lees je de cijfers van links naar rechts af, zoals op een kilometerteller.
- Bij een digitale meter verschijnen de waarden op het scherm. Hier is het belangrijk om de juiste meetwaarde te kiezen (meestal kWh of verbruikstotaal).
Let op: sommige digitale meters scrollen door meerdere schermen. Raadpleeg de handleiding om de juiste parameter te selecteren.
1‑fase of 3‑fase: welke kWh‑meter heb je nodig?
Bij het kiezen van een kWh-meter is het belangrijk om te weten of je installatie 1-fase of 3-fase is. Dit bepaalt welk type meter geschikt is:
1-fase installatie
- Meest voorkomend in woningen
- Meet tussen één fase en nul
- Eenvoudig te installeren en ideaal voor kleinere verbruikers
3-fase installatie
- Voor grotere verbruikers en bedrijfssituaties, zoals krachtstroom, grote warmtepompen, compressoren of laadinfra
- Meet alle drie de fasen en registreert gecombineerd verbruik/opbrengst
- Noodzakelijk voor correcte totaalmeting bij 3‑fase belastingen
Let bij de keuze van een kWh-meter ook op:
- Maximale stroomsterkte: kies de juiste nominale stroom, bijv. 40 A, 63 A of 80 A
- Montage: DIN‑rail (groepenkast) of paneelmontage
- MID‑certificering: vereist als je wilt verrekenen/factureren naar derden
- Meetrichting: bidirectioneel nodig bij opwek en teruglevering (zonnepanelen)
- Communicatie: Modbus RTU/TCP of pulsuitgang voor koppeling met energiemanagementsysteem (EMS)
- Voedingsspanning en hulpvoeding: controleer compatibiliteit met je installatie
Een verkeerde keuze kan leiden tot onnauwkeurige metingen, foutieve verrekening of overbelasting van de meter.
Toepassingen kWh-meter in huis en bedrijf
De kWh-meter is breed inzetbaar, zoals:
Particulier gebruik
- Warmtepomp, airco, infraroodpanelen
- Laadpaal/EV‑laadpunt
- Zonnepanelen met sub-meting voor eigenverbruik
- Verbruik per machine, productielijn of afdeling
- Kostenallocatie per verdieping of huurder
- Energiemonitoring voor ISO 50001, ESG‑rapportage of besparingsprojecten
- Verbruiksregistratie per wooneenheid bij een gezamenlijke aansluiting
- Verrekening op bouwplaatsen, evenementen of pop‑up locaties
Welke kWh-meter gebruik je bij zonnepanelen?
Kies een bidirectionele kWh‑meter die zowel afname als teruglevering meet. Zo krijg je inzicht in:
- Hoeveel energie je zonnepanelen opwekken.
- Eigen verbruik en netto-afname
- Teruglevering aan het net
Aanraders voor PV‑toepassingen:
- Bidirectionele meting met duidelijke forward/reverse registratie
- Datalogging of Modbus voor koppeling met omvormer/EMS
- Eventueel MID‑gecertificeerd als je wilt verrekenen (bijv. met huurders of laadpassen)
Kosten besparen met slim meten
Gerichte submetering maakt verbruik inzichtelijk per apparaat of zone. Combineer met alerts of profielen in je EMS om piekvermogens te vermijden en sluipverbruik op te sporen. In combinatie met zonnepanelen of thuisbatterij helpt dit om eigenverbruik te maximaliseren en terugverdientijd te verkorten.
Checklist: zo kies je snel de juiste kWh‑meter
- 1‑fase of 3‑fase installatie
- Maximale stroomsterkte en spanningsbereik
- MID‑gecertificeerd nodig voor verrekening?
- Bidirectioneel nodig voor PV/teruglevering?
- Communicatie gewenst: Modbus, puls, datalogging
- Montage: DIN‑rail of paneel
- Compatibel met je EMS of omvormer
Wil je advies over de juiste kWh-meter voor jouw situatie? Neem dan contact op met onze product specialisten.
Veelgestelde vragen kWh-meter (FAQ)
- Is een MID‑gecertificeerde kWh‑meter verplicht? Alleen als je kosten wilt doorbelasten of juridisch wilt verrekenen aan derden. Voor eigen inzicht is MID niet verplicht, maar wel een kwaliteitsindicatie.
- Kan ik een kWh‑meter zelf plaatsen? Bij 1‑fase submetingen kan dit relatief eenvoudig zijn, mits je voldoende elektrotechnische kennis hebt en de veiligheidsregels volgt. Voor 3‑fase en bedrijfsinstallaties is een erkend installateur aan te raden.
- Hoe nauwkeurig is een kWh‑meter? Dat hangt af van de nauwkeurigheidsklasse (bijv. Klasse 1 of Klasse B bij MID). Voor verrekening kies je bij voorkeur een MID‑gecertificeerde meter met passende klasse.
- Werkt een kWh‑meter ook met laadpalen? Ja. Kies bij voorkeur een 3‑fase, bidirectionele, MID‑gecertificeerde meter met communicatieopties voor integratie met laadbeheer of verrekening.
-
Wat is het verschil tussen pulsuitgang en Modbus?
Pulsuitgang: eenvoudige impuls per verbruikte energiestap, geschikt voor basismonitoring of loggers
Modbus: seriële of TCP‑communicatie met uitgebreide dataparameters, geschikt voor EMS/BMS‑koppeling